Wokoder to urządzenie typu hardware/wtyczka VST, która wykorzystuje widmo częstotliwości jednego brzmienia (pochodzącego z modulatora –przykładowo widmo ludzkiego głosu) do modulacji widma częstotliwości innego brzmienia (carrier – brzmienia pochodzącego z syntezatora).

 W muzyce wokoder powszechnie stosuje się do tworzenia efektu w postaci głosu robota.

Istotą procesu jest wykorzystanie serii filtrów pasmoprzepustowych, które filtrują przez carrier częstotliwości wykryte przez modulator (pozostałe są odrzucane/blokowane). Za sterowanie filtrami odpowiedzialny jest sygnał modulujący. Jeżeli w zadanym zakresie częstotliwościowym takowy sygnał nie zawiera żadnych częstotliwości, nie są one obecne na Carrier a przez to brak ich na wyjściu (output).

Poniższy screen prezentuje sposób działania filtra pasmo przepustowego:

Pierwotnie powyższa technika wykorzystywana była do dekodowania sygnału ludzkiego głosu (Vocoder= Voice+encoder).

Spróbujmy wykorzystać powyższe informacje w praktyce, a ćwiczyć będziemy na wtyczce Vocodex VST, w którą wyposażono dziewiątą wersję Fl Studio (dostępna za darmo dla zarejestrowanych użytkowników Fruity Loops Studio 9 Producer Edition). Vocodex znajdziemy również w nowszych wersjach aplikacji.

Wepnijmy, zatem wtyczkę Vocodex w dowolną ścieżkę insertową (za wyjątkiem ścieżki master)

W naszym przypadku wtyczkę Vocodex umieściliśmy na ścieżce 1. Jednocześnie warto z poziomu miksera zmienić nazwę oraz kolor ścieżki dla większej wizualizacji. W tym celu klikamy prawym przyciskiem myszy nad kanałem insertowym 1, po czym wybieramy odpowiednio z menu: name oraz colour selected. – Sugeruję nazwać kanał: Vocoder (sposób postępowania opisano w tekście poświęconemu FL mikserowi)

Każdy wokoder do poprawnej pracy potrzebuje źródła modulacji (modulator) oraz carriera - syntezatora. Źródłem modulacji może być za równo sygnał pochodzący z mikrofonu w postaci wokalu czy też brzmienie dowolnej wtyczki.

Poniżej znajdziesz wyjaśnienie, w jaki sposób wykorzystać emisję własnego głosu w roli modulatora.

Z poziomu miksera wybieramy dowolną ścieżkę insertową (każdą za wyjątkiem ścieżki insertowej master oraz ścieżki insertowej Vokoder – taką nazwę nadaliśmy kanałowi insertowemu, w który wpięliśmy wtyczkę Vocodex).

Po wyborze ścieżki wybieramy z rozwijanej listy (wejście IN znajdziemy w prawym górnym rogu okna miksera) właściwy sterownik Audio, który kierować będzie sygnał (tutaj z mikrofonu - Microphone FP1) na wybrany kanał insertowy.

Jako modulator wybrałem ścieżkę 2 (Insert track 2). W prawym górnym rogu z listy wybrałem źródło sygnału. W zależności od kary dźwiękowej lista dostępnych sterowników może się różnić, jeżeli Twoja lista jest pusta zainstaluj sterownik ASIO.

Po wpięciu wokodera w mikser oraz ustawienia ścieżki dla modulatora (ludzkiego głosu) należy sygnał z modulatora przekierować na ścieżkę insertową, w którą wpięty jest wokoder (w tym celu należy prawym przyciskiem myszy kliknąć na ścieżkę, w której zamieszczony jest vocodex i wybrać z menu Side chain to this track wcześniej aktywując tą ścieżkę). Patrz poniższy screen:

Upewnij się, że sygnał ze ścieżki modulatora nie jest wysyłany do ścieżki Master (w tym celu należy dezaktywować na kanale mastera opcję „Enable send switch on the Master” (porównaj screeny powyżej i poniżej). Następnym krokiem jest upewnienie się że ścieżka, na którą wysyłany jest sygnał z modulatora.

 Przejdź następnie do ścieżki, w którą wpięty jest plugin Vocodex i otwórz wtyczkę. W sekcji MOD input dokonaj ustawień zgodnie z poniższym screenem.

Wartość tę można zmienić ustawiając kursor myszy nad wskazaniem wyświetlacza (nastąpi zmiana wyglądu kursora). Trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy dokonujemy ruchu muszką w górą bądź w dół. Osobiście ustawiłem wartość „1”

Ustawienie wartości na “1” wcale nie odnosi się do ścieżki insertowej 1. Vocodex umożliwia jednoczesne przypisanie kilkunastu źródeł modulacji jednak w danej chwili zezwala na wykorzystanie jednego z nich.

Cechą charakterystyczną wtyczki Vocodex jest fakt, iż posiada zintegrowany generator carrier. Aby móc z niego skorzystać rozwiń listę dostępnych brzmień (patrz poniższy screen) dokonaj wyboru, po czym użyj mikrofonu celem weryfikacji, w jaki sposób ten został zmodulowany. Ważne abyś aktywował (wcisnął), co najmniej jeden przycisk na wirtualnej klawiaturze pluginu.

Wskazówki:

• Im mniejsza ilość analizowanych pasm tym bardziej charakterystyczny efekt robota uzyskujemy.
• Warto również sprawdzić zintegrowane z wtyczką Vocodex brzmienia

W jaki sposób korzystać z carrier?

W roli źródła carrier można wykorzystać dowolny syntezator. W tym celu odtwórz dowolną wtyczkę, po czym skieruj jej sygnał na ścieżkę miksera, w którą wpięty został Voxodex (w naszym przypadku sygnał wtyczki Sytrus kierowany jest na kanał insertowy 1) W kanale wtyczki Sytrus - okno piano roll dodatkowo powinny znaleźć się dane MIDI!!! Tylko wtedy Vocoder działać będzie poprawnie.

Aby usłyszeć działanie nowego carriera należy upewnić się, że wartość ta we wtyczce Vocodex ustawiona jest na “none” oraz parametr CAR na 0.

Niech muzyka będzie z Wami. Czekam zatem na prezentację na forum utworów, w których wykorzystano możliwości Vocodexa.

Autor: Pietia. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie oraz publikacja powyższego tekstu na innych witrynach są zabronione.